W czwartek 2 sierpnia 2012 r. o godz. 17.00 w Dolnośląskim Centrum Fotografii „Domek Romański” we Wrocławiu otwarta zostanie wystawa prac nestora polskiej fotografii, związanego od 62 lat z Wrocławiem – Stefana Arczyńskiego. Wernisaż wystawy zbiega się z 96. urodzinami twórcy.
Stefan Arczyński, Na ul. Łokietka, Wrocław 1952
Na ekspozycji zaprezentowane zostaną klasyczne czarno-białe zdjęcia, które Stefan Arczyński wykonał podczas swoich licznych podróży, m.in. do Grecji, Francji, Chin, USA i na Hawaje. Nie zabraknie również fotografii z Polski. W centrum zainteresowania artysty stoi człowiek oraz otaczająca go natura. Szczególnym upodobaniem darzy drzewa, ze względu na ich różnorodność, bogactwo form i faktur.
fot. Stefan Arczyński, W górach San Bernardino z cyklu Drzewa, Kalifornia 1960
Stefan Arczyński urodził się 31 lipca 1916 roku w Essen. Jego rodzina wywodziła się z Wielkiego Księstwa Poznańskiego, czyli polskojęzycznej prowincji państwa pruskiego. Na przełomie wieków, w poszukiwaniu lepszych warunków życia, Wiktor Arczyński (ojciec Stefana) przeniósł się z rolniczej Wielkopolski do przemysłowej Nadrenii i Westfalii. Kilka lat później poślubił Helenę Adamską. W 1918 roku, Stefanowi, który miał wtedy zaledwie 1,5 roku, umarła mama. W 1940 roku, 24 letniego Stefana spotkała kolejna tragedia. Ojciec Wiktor Arczyński, członek Związku Polaków w Niemczech, został stracony za swoją antyniemiecką działalność.
fot. Stefan Arczyński, Paryż 1976
Stefan Arczyński zetknął się z fotografią w 1934 roku. Cztery lata później jako obywatel III Rzeszy został wcielony do batalionów robotniczych (Arbeitsdienst). Po półrocznej służbie został powołany do Luftwaffe. Fotografii zawdzięcza fakt, że skierowany został do obróbki zdjęć lotniczych, unikając bezpośredniego uczestnictwa w ataku na Polskę. Wraz ze swoją jednostką lotniczą stacjonował początkowo we Francji, potem przez Polskę, Ukrainę został przeniesiony pod Stalingrad.
4 stycznia 1944 roku został poważnie ranny. Cudem uniknął śmierci w kotle stalingradzkim. Po rekonwalescencji został ponownie wysłany na front wschodni.
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku dostał się do niewoli radzieckiej na Łotwie. Dzięki patriotycznej przeszłości ojca i jego członkostwu w Związku Polaków w Niemczech, wydostał się z niewoli. Przekazany przez Rosjan w ręce władz polskich trafił do obozu przejściowego koło Poznania.
Po uzyskaniu obywatelstwa polskiego, dzięki pomocy władz w Kamiennej Górze, Arczyński otworzył tam w 1946 roku swój pierwszy po wojnie warsztat fotograficzny. W 1950 roku przyjechał do Wrocławia, uzyskał status twórcy wstępując do Związku Polskich Artystów Fotografików (nr leg. 119) i zaczął dokumentować powojenne zniszczenia Wrocławia i Dolnego Śląska, starą i nową architekturę, rodzące się życie kulturalne miasta i regionu. Potem sfotografował prawie całą Polskę. Odbył wiele zagranicznych podróży, był na wszystkich kontynentach świata, zrobił setki tysięcy zdjęć.
fot. Stefan Arczyński, Monrowia_Liberia, zach. Afryka 1976
Osiągnięcia Mistrza są ogromne. Zrealizował setki wystaw, wydał dziesiątki albumów. Twórczość Stefana Arczyńskiego charakteryzuje się perfekcją warsztatową i rzemieślniczą dokładnością. Nigdy nie uległ chwilowym modom czy prądom artystycznym. Fotografuje piękno tego świata i pokazuje je w możliwie najpiękniejszy sposób. Fotografie Stefana Arczyńskiego są wynikiem jego tytanicznej pracy, niespożytej wręcz energii i talentu, są zwierciadłem jego pięknego serca i duszy, pełnych ciepła, harmonii i miłości.
W 1997 roku spotkało go kolejne wielkie nieszczęście – stał się ofiarą powodzi, podczas której stracił ogromną część swojego artystycznego dorobku.
Artysta jest laureatem wielu prestiżowych nagród regionalnych, polskich i zagranicznych. Za swoje osiągnięcia otrzymał m.in. w 1977 roku Złoty Krzyż Zasługi, w 1992 roku Nagrodę Kulturalną Śląska Kraju Związkowego Dolnej Saksonii, zaś w 2011 roku Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Patronat honorowy nad wystawą objął Prezydent Miasta Wrocławia Rafał Dutkiewicz. Mecenat sprawuje Marszałek Województwa Dolnośląskiego Rafał Jurkowlaniec.
Ekspozycja dostępna będzie dla zwiedzających do 1 września br.
Dolnośląskie Centrum Fotografii „Domek Romański”
Galeria Ośrodka Kultury i Sztuki
Wrocław, pl. Nankiera 8
Galeria czynna jest od poniedziałku do soboty
w godz. 10.00-18.00.
Bilety 2 zł, ulgowe 1 zł.
W poniedziałki wstęp bezpłatny.
Zaprasza
Jan Bortkiewicz
kierownik artystyczny
Bardzo ciekawie przybliżyłaś osobę Pana Arczyńskiego, teraz tylko poznać go bliżej dzięki wystawie…
Joasiu, na wystawę zaprasza, ciekawie prezentując sylwetkę artysty, pan Jan Bortkiewicz.
Wystawę obejrzałam i polecam. Jest skromna, kameralna, ale jaka piękna! Jak wiesz drzewa to także mój ulubiony motyw w fotografii a ludzie? Gdyby nie te zakazy byliby częściej także w moim obiektywie. Pozdrawiam, JBB
Wspaniałe fotografie, ja też na jego zdjęciach wielokrotnie podziwiałm jak Wrocław „wstawał z popiołów”.
Myślę, że pójdziemy pokłonić się Mistrzowi. Na zdjęciach Pana Arczyńskiego uczyłam się powojennej historii Wrocławia. Dzięki nim uświadomiłam sobie, że chociaż nie Polacy zbudowali miasto, to jednak nasi architekci i budowlańcy podnieśli je z wojennych ruin i zgliszcz i teraz bez zahamowań możemy mówić: „nasz ratusz” czy „nasza katedra”. Artystyczny dokument… taka fotografia do mnie przemawia.
przepiękne fotografie… czuję wielką ucztę dla oczu. Dziękuję za info!