Plac Wolności, to obok Rynku, placu Solnego i Nowego Targu, jeden z najlepiej znanych skwerów Wrocławia. Na wystawie w Pałacu Królewskim, na przykładzie historycznych planów oraz archiwalnych fotografii, pokazana zostanie cała historia tego znanego, wrocławskiego skweru, który przez lata swojego istnienia stał się jednym z symboli Wrocławia i ważnym miejscem spotkań mieszkańców miasta.
Plac Wolności XIX wiek. Skanował Tomasz Gąsior
W średniowieczu teren ten był słabo zabudowany i niemal niezaludniony. W XIV wieku wzniesiono w tym miejscu część potężnych fortyfikacji miejskich z półkolistymi basztami. Historia tego obszaru jako reprezentacyjnego placu rozpoczęła się dopiero w latach 50. XVIII wieku i była ściśle związana z wrocławskim Pałacem Królewskim. Po wyburzeniu murów miejskich, po 1807 roku, teren dzisiejszego placu Wolności w całości przeznaczono na potrzeby wojskowe jako plac Ćwiczeń. Nieco później stanęły przy nim okazałe gmachy: Teatru Miejskiego (późniejszej opery), Komendantury Generalnej oraz budynek Sejmu Stanów Śląskich. W połowie XIX wieku w północnej części placu stanął jego najbardziej charakterystyczny element – nowe skrzydło Pałacu Królewskiego utrzymane w formach renesansu florenckiego. W jego zachowanej części obecnie mieści się Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego (oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia).
Widok Pałacu Królewskiego we Wrocławiu od strony południowej, Johann David Schleuen st. wg Friedricha Bernharda Wernera, ok. 1760 r.
W 1913 roku zmieniono nazwę skweru na plac Zamkowy. W trakcie oblężenia Wrocławia wiele budynków, przez lata zdobiących plac Zamkowy legło w gruzach lub zostało dotkliwe zniszczonych. Po wojnie jako pierwszy z wrocławskich placów i ulic otrzymał polską nazwę – plac Wolności. W ten sposób nawiązano do uroczystej defilady dywizji II Armii Wojska Polskiego, która odbyła się tu już 26 maja 1945 roku. Przez kolejne dekady organizowano na nim festyny i uroczystości miejskie. Plac pełnił także funkcję parkingu oraz popularnego targowiska. Dopiero ostatnie lata przyniosły jego odrodzenie i przekształcenie w forum kultury. Dziś przy tym reprezentacyjnym, miejskim skwerze ulokowane są najważniejsze instytucje kultury: Muzeum Miejskie Wrocławia w Pałacu Królewskim, Muzeum Teatru w części dawnego skrzydła południowego Pałacu, Narodowe Forum Muzyki i Opera Wrocławska. Nad wszystkim czuwa mityczny Orfeusz – rzeźba autorstwa Theodora von Gosena.
Otwarcie Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego, 27 III 2017 r. Fot. Muzeum Miejskie Wrocławia
Kurator wystawy – Tomasz Kozubek
Historia placu Wolności we Wrocławiu
Muzeum Historyczne, Pałac Królewski
ul. Kazimierza Wielkiego 35
Otwarcie – 12 kwietnia 2019, godz. 16.00
Wystawa czynna do 16 czerwca 2019
Wystawa płatna – 15 zł (bilet normalny), 10 zł (bilet ulgowy).
Do wystawy wydany został katalog.
